Kültürlü şirketler geleceği kazanacak

    

    Ekonominin gelişimi, bilgi-tabanlı ürünlerin önemini artırırken, işlem maliyetlerini düşürüyor. Rekabet gücünün teknolojik altyapı ileriliğine dayandığı bugünkü ortamda uzun vadede kazanmak, şirketin kültürünü oluşturmasına bağlı
    

    

   Bilgisayar ağlarının gelişmesiyle, bilgiye dayanan ürünlerin yani işlenmiş bilginin önemi artıyor. Bu durumun en çarpıcı göstergesini 'master' konumunda olanların maaşları oluşturuyor. Saf bilgiyi kullanabileceğiniz hale getiren kişiler, yeni ekonomiye kattıkları değeri ve bu ekonominin işleyişini maaş çeklerinde görüyor.

      Ekonomik ilişkilerin karşılıklılık temelinde şekilleniyor olması, değirmenin suyunun bir kaynağı olduğunu unutmamayı gerektiriyor. İşlem maliyetlerinin düşürülmesi ve bu yolla daha geniş bir kitleye ulaşılmasının imkanlı hale gelmesinin şirketlere sağladığı üstünlük, bu kaynağın çıkış noktasını gösteriyor. Bankaların internet kullanımında Türkiye'nin önde gideni olması, işlem maliyetinin sağladığı üstünlüğü uzun uzun anlatmayı gereksiz kılıyor.

        Tabii bu tablonun bir de iğneli fıçı olma boyutu var. Internetin belirleyici olduğu piyasalar, yerinde durana yaşam şansı tanınmayan dengelere sahip. Her geçen gün neredeyse herkes için kar marjlarının daralmasını ortaya çıkarıyor. Bunun doğal sonucu yeterince verimli olmayan işletmelerin zarar görme ile idam edilme arasında gidip gelmesi oluyor. İşin ilginç tarafı; hakim yargı, tüketiciler açısından ortaya çıkacak sonucun olumlu olacağı.

     Şirket kültüründe evrim

     İşin matematiksel boyutunu oluşturan bu fikir yürütme ve sonuç çıkarmalar, mühendislik eğitimi almış kişiler için daha rahat bir hareket alanı oluştursa da, 'belirsizlik içeren insan etkenini' dikkate almak kaçınılmaz görünüyor. İşin yapılış tarzındaki değişime uyum sağlama dereceleri şirketlerin bugünkü başarı düzeylerini belirlerken, teknolojik farklılıkların daha düşük oranlarda etkili olacağı uzun vadede 'yeni insan tiplerini' yaratma konusunda bulundukları nokta etkili olacak.

     Gelişmelerin hızı düşünüldüğünde gerçek dünyadaki 1 yıllık sürenin sanal dünyada 1 aya karşılık düşmesi, bu uzun vadenin onyılları kapsamayacağını düşündürüyor. Şu anda internetin sürekli genişlettiği ekonomi ortamında hakim çalışan tipinin belirleyici özelliğini hırs oluşturuyor. Sanal alemde diğerlerinden iyi olma güdüsü, bunu hedefleyen şirket ile çalışanları kadar müşterileri de tek bir çatı altında topluyor. Birlikte hareket eden bu 'toplumların' ortak paydası, bir markaya bağlılığın çok ötesine uzanıyor. Ancak bu kültürün insanların yaşlanmasına benzer biçimde şirketlerin yaşlanmasıyla değişmesi kaçınılmaz. Daha oturmuş bir yeni ekonomi ortamında, buna uygun kültürü geliştirebilen şirketler ayakta kalacak. Kültürel özellikler, muazzam ürünler, muazzam hizmetler ve muazzam fiyatlardan çok daha etkili olacak.

     Ruh sağlığı ve başarı

     Şirketlerin kültürlerini ve bu kültüre göre yaşayan elemanlarını; bir başka deyişle 'çocuklarını' yetiştirirken, ruh sağlıklarını korumaları büyük önem taşıyor. Bunu yapabilmek için en uygun ortamı, başarılı olmaları ve daha başarılı olmanın mücadelesini vermeleri yaratıyor. 'Oturmuş' şirketler için geçerli olan bu durum, yeni şirketlerde daha farklı ortaya çıkacak. Bu şirketlerin asıl sancılarını, büyümenin gerektirdiği kültürel değişimleri yaşamak oluşturacak. Dinamik yapıları ile etkin olan bu şirketler, daha fazla çalışanı bünyelerinde barındırmaya başlayarak 'kelli felli' şirketler haline gelmenin gerektirdiği değişimi yeterince gerçekleştirmek zorunda kalacak. Bu şirketler için, yaşlılık döneminin değil, orta yaşlılık döneminin bunalımları sorun yaratacak. Bu sorunları 'ruhsal dengelerini' bozmadan atlatabilen şirketler, fiziksel sorunların üzerinden gelme konusunda fazla sorun yaşamayacak. Bu yolculukları sırasında şirketlerin en önemli unsurlarını liderleri oluşturacak.

     Liderler şirketlerini taşıyacak

     Şirketin 'başında oturarak' değil; gereken noktalarda alt düzeylerde de olsa müdahale etme yeterliliğine sahip olarak bu sıfata hak kazanan liderleri, şirketin gelecekteki konumunu daha ağırlıklı olarak belirleyecek. Liderlik konusunda en zorlu sınavlardan biri, yönetici konumundaki kişilerin, işin 'tıklama' olarak adlandırılan teknoloji yanındaki anlayışı kavrayarak buna uygun hareket yeteneğini kazanması olacak. Bu, şirketin günlük işleyişini başarılı kılmanın önemli bir koşulunu oluşturacak. Liderliğin günlük varoluş kaygılarını aşan ancak şirketin ömrü üzerinde çok daha etkili olan bir gereğini, vizyon sahibi olmak oluşturuyor. Giderek önem kazanan bu özelliğin, şirketin kültürünün belirlenmesi sürecine de hakim olması gerekiyor. Yani şirketin beyni ile gövde, kol ve bacak gibi uzuvları ve çeşitli sistemlerinin uyumlu çalışması ve gözün görüp beynin algıladığı yönde ilerlemenin sağlanması gerekiyor. Bu, sinir sisteminin örülmesi ve buradaki işleyişin belirlenmesine benziyor. Burada uyulacak protokole karşılık düşen kültür sözcüğü, kreatif işler konusunda başarılı olan liderlerin operatif işler içinde boğulmamasının yoluna işaret ediyor. Beynin ayak hızında yürümeye çalışmasının yaratacağı komik durumu düşünmek zor olmasa gerek.